لزوم گران كردن آب، موضوعي است كه در دولت يازدهم پيوسته توسط وزارت نيرو، شركت‌هاي تابع آن و اقتصاددان‌هاي مدافع «بازار آزاد» تبليغ مي‌شود. اما به‌نظر مي‌رسدكه در پس اين شعار ظاهرا درست، اين نيت نهفته است كه مديريت ناكارآمد و پراشتباه منابع آب كه علت اصلي به‌وجود آمدن مشكلات مربوط به آب است، لاپوشاني شود.
واقعيت اين است كه آب در ايران ارزان نيست. در بخش كشاورزي كه بنا به اعلام وزارت نيرو بيش از 90درصد آب در دسترس كشور را صرف مي‌كند (و البته اين رقم، مورد مناقشه است)، حفر يك چاه عميق در حدود 90ميليون تومان هزينه دارد. قيمت اجاره يك ساعت آب چاه‌هاي عميق با آبدهي متوسط، در گردش‌هاي 15روزه براي يك سال، در روستاهاي حاشيه كوير در حدود 500هزار تومان است.
با توجه به اين نكته كه يك هكتار باغ يا كشتزار (به‌صورت خيلي تقريبي) دست‌كم به 12-10 ساعت آب در گردش 15روزه نياز دارد و با توجه به هزينه خواب سرمايه حفر چاه، پول برق مصرفي، تعمير موتور، دستمزد نگهبان و ديگر هزينه‌ها، مي‌توان گفت كه هزينه آب براي يك هكتار كشاورزي، 8- 7 يا حتي 10ميليون تومان در سال مي‌شود.
سود خالص (پس از كسر هزينه‌هاي دستمزد، كود، سم، بيمه و...) در يك هكتار كشاورزي در بيشتر سال‌ها زير 10ميليون تومان است. از اين‌رو، با قاطعيت بايد گفت كه آب كشاورزي اصلا ارزان نيست. ممكن است سؤال شود كه پس سود كشاورز كجاست؟! واقعيت تلخ اين است كه بيشتر كشاورزان، در واقع دستمزد خود و خانواده‌شان را جزو هزينه‌ها حساب نمي‌كنند، چنانكه هزينه خواب سرمايه اصلي يا همان زمين خود را نيز حساب نمي‌كنند و «سود»شان بخشي از دستمزد خودشان است!
گران‌شدن آب، از قضا وضع آب را خراب‌تر خواهد كرد چرا كه در آن صورت حفر چاه‌هاي غيرمجاز و برداشت غيرقانوني از رودخانه‌ها و تالاب‌ها و درياچه‌ها پشت سدها به‌صرفه‌تر خواهد شد. در نتيجه، منابع آب بيشتر به تحليل خواهد رفت و از سوي ديگر مواد غذايي هم گران‌تر خواهد شد.
در مورد آب آشاميدني نيز دولت به جاي گران‌تر كردن آن، ابتدا بايد امكان كنترل آب مصرفي هر واحد آپارتماني را فراهم كند تا هر خانواده بتواند مسئوليت كنترل مصرف خود را برعهده بگيرد.
- فعال محيط‌زيست و كارشناس كشاورزي
نظر شما